Variable Rate Intravenous Insulin Infusion (VRII) ဆိုတာက သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိဖို့အတွက် အသုံးပြုတဲ့ ဆေးသွင်းကုထုံးတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကုထုံးကို ဆီးချိုရောဂါရှိသူတွေ၊ အထူးသဖြင့် ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူနေသူတွေ၊ ပြင်းထန်သောရောဂါအခြေအနေရှိသူတွေ သို့မဟုတ် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မြင့်တက်နေသူတွေမှာ အသုံးပြုလေ့ရှိပါတယ်။
VRII ရဲ့ အဓိကရည်ရွယ်ချက်
- သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ပုံမှန်အတိုင်းထိန်းသိမ်းဖို့ (သာမန်အတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏ 4-12 mmol/L (72-216 mg/dl) အတွင်း ရှိစေဖို့)
- သွေးတွင်းသကြားဓာတ်အလွန်အမင်းတက်ခြင်း (Hyperglycemia) နဲ့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်အလွန်အမင်းကျဆင်းခြင်း (Hypoglycemia) တွေကို ကာကွယ်ဖို့
VRII ကို ဘယ်လိုအခြေအနေတွေမှာ အသုံးပြုလေ့ရှိလဲ
- ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူနေသူများ – ခွဲစိတ်မှုအတွင်း နှင့် ခွဲစိတ်ပြီးအချိန်တွေမှာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိဖို့
- ပြင်းထန်သောရောဂါအခြေအနေရှိသူများ – ဥပမာ၊ ပြင်းထန်သောပိုးဝင်ခြင်း၊ နှလုံးရောဂါ၊ လေဖြတ်ခြင်း စတဲ့ အခြေအနေတွေမှာ
- ဆီးချိုရောဂါကြောင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မြင့်တက်နေသူများ – ဆီးချိုရောဂါကြောင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်မထိန်းနိုင်တဲ့အခါမျိုးမှာ
- အစားမစားရချိန်မှာ ဆီးချိုဓာတ်ကိုထိန်းဖို့ – တချို့ ဆီးချိုလူနာတွေမှာ အကြောင်းတစ်ခုခု (ဥပမာ – အစာလမ်းကြောင်းပြဿနာတွေကြောင့်) ကြောင့် အစားခဏဖြတ်ထားချိန်မှာ
VRII ကို ဘယ်လိုပေးသွင်းလေ့ရှိလဲ
VRIII ကို သွေးကြောထဲသို့ ဆေးသွင်းပေးတဲ့ နည်းလမ်း IV infusion နဲ့ ပေးလေ့ရှိပါတယ်။ ဆေးသွင်းနှုန်းကို လူနာရဲ့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏပေါ် မူတည်ပြီး ချိန်ညှိပေးရပါတယ်။
များသောအားဖြင့် လိုင်း ၂ လိုင်းလိုအပ်ပြီး ၁ လိုင်းမှာ Soluble insulin ကို NS ထဲ ထည့်ေဖျာ်တာနဲ့ နောက်တစ်ဘက်မှာ 5-10% DW ကို လိုအပ်ရင် KCl ထည့်ဖျော် သွင်းရလေ့ရှိပါတယ်။ ဘယ်လောက်ထည့်ရမလဲဆိုတာကို ဆရာဝန် ညွှန်ကြားပေးပါလိမ့်မယ်။
- ဆေးသွင်းနှုန်း – ဆေးသွင်းနှုန်းကို လူနာရဲ့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏပေါ် မူတည်ပြီး ချိန်ညှိပေးရပါတယ်။ ဆေးသွင်းနှုန်းကို ပုံမှန်အားဖြင့် unit/hour နဲ့ တွက်ချက်ပါတယ်။
- သွေးတွင်းသကြားဓာတ်စစ်ဆေးခြင်း – လူနာရဲ့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ပုံမှန်စစ်ဆေးပြီး ဆေးသွင်းနှုန်းကို ချိန်ညှိပေးရပါတယ်။ များသောအားဖြင့် 1-2 နာရီခြားတစ်ခါ စစ်ဆေးလေ့ရှိပါတယ်။
VRII ကို စတင်အသုံးပြုခြင်း
- ဆေးသွင်းနှုန်းစတင်ခြင်း – စတင်တဲ့အခါမှာ ဆေးသွင်းနှုန်းကို လူနာရဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်၊ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏနဲ့ အခြားကျန်းမာရေးအခြေအနေတွေပေါ် မူတည်ပြီး ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။
- ဆေးသွင်းနှုန်းချိန်ညှိခြင်း – သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏပေါ် မူတည်ပြီး ဆေးသွင်းနှုန်းကို တိုးခြင်း၊ လျှော့ခြင်း ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။
VRII ကို သတိထားရမယ့်အချက်များ
- Hypoglycemia (သွေးတွင်းသကြားဓာတ်အလွန်အမင်းကျဆင်းခြင်း) – ဆေးသွင်းနှုန်းများလွန်းရင် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်အလွန်အမင်းကျဆင်းနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ပုံမှန်စစ်ဆေးဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
- သွေးတွင်းပိုတက်စီယမ်ပမာဏ – VRII ကို အသုံးပြုနေစဉ်မှာ သွေးတွင်းပိုတက်စီယမ်ပမာဏကို စောင့်ကြည့်ဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။
- IV line တွေ ပိတ်ဆို့နေပြီးဆေးမကျတာ ရှိမရှိ-VRII သွင်းတဲ့အချိန်မှာ Insulin က တစ်လိုင်း DW + KCl ကတစ်လိုင်းမို့ တစ်ဘက်ဘက်သာ ပိတ်ပြီး ဆေးကျတာ မမှန်ခဲ့ရင် Hypoglycemia or Hyperglycemia တစ်ခုခုဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။
VRII ကို ရပ်ဆိုင်းခြင်း
လူနာရဲ့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏ ပုံမှန်ဖြစ်လာပြီး အစားလည်းပုံမှန်စားနိုင်ပြီဆိုရင် ဆေးသွင်းဖို့မလိုအပ်တော့ရင် VRIII ကို ရပ်ဆိုင်းနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရပ်ဆိုင်းတဲ့အခါမှာ လူနာရဲ့ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို ဆက်လက်စောင့်ကြည့်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ VRII ရပ်တဲ့အခါမှာလည်း ပြောင်းပြီးပေးမယ့် ဆီးချိုဆေးတွေနဲ့ သေချာ overlap ဖြစ်ဖို့ ရပ်တဲ့အချိန်ကို သေချာ တွက်ဆပြီး ရပ်ရပါတယ်။ ဥပမာ VRII ကနေ SC soluble insulin ပြောင်းမယ်ဆိုရင် SC soluble insulin ထိုးပြီး နာရီဝက်ကြာမှ VRII ကို ရပ်ရပါမယ်။
နိဂုံး
Variable Rate Intravenous Insulin Infusion (VRII) က သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းညှိဖို့အတွက် အရေးကြီးတဲ့ ကုထုံးတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီကုထုံးကို အသုံးပြုတဲ့အခါမှာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ပမာဏကို ပုံမှန်စောင့်ကြည့်ဖို့နဲ့ ဆေးသွင်းနှုန်းကို သေချာချိန်ညှိဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ Nurse များအနေနဲ့ VRIII ကို စနစ်တကျအသုံးပြုတတ်ဖို့နဲ့ လူနာရဲ့ အခြေအနေကို သေချာစောင့်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
Dr PPK တင်ပြပါသည်။